Dozór elektroniczny, innymi słowy – SDE, z każdym dniem staje się bardziej popularnym elementem prawa karnego wykonawczego. Już nie tylko kara główna pozbawienia wolności może być wykonywana w systemie dozoru elektronicznego, lecz również kara zastępcza czy kara orzeczona obok ograniczenia wolności na podstawie art. 37a k.k. Co więcej, o ile dotychczas SDE było dopuszczalne w przypadku kary pozbawienia wolności do 1 roku, z dniem 31 marca 2020 r. zostało ono rozszerzone na karę pozbawienia wolności do 1 roku i 6 miesięcy. W zakresie, w jakim kontrola zachowania skazanego odbywa się w warunkach wolnościowych, jest to niewątpliwie atrakcyjna propozycja dla osób mających odbyć krótkoterminową karę więzienia. Dla zainteresowanych – przewodnik po SDE poniżej.
Czym jest dozór elektroniczny?
Pod pojęciem dozoru elektronicznego rozumie się kontrolę zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Mówiąc o systemie dozoru elektronicznego, mamy z kolei na myśli ogół metod postępowania i środków technicznych, które służą do wykonywania dozoru elektronicznego.
Dozór elektroniczny ma trzy zasadnicze postacie. Po pierwsze, dozór stacjonarny, w ramach którego kontrolą objęte jest przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach w ustalonym miejscu. Po drugie, dozór mobilny, w ramach którego kontrolowane jest bieżące miejsce pobytu skazanego – niezależnie od tego, gdzie on aktualnie przebywa. Po trzecie wreszcie, dozór zbliżeniowy, w ramach którego kontroli podlega zachowywanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od danej osoby. W przypadku kary pozbawienia wolności zastosowanie znajduje dozór stacjonarny. Dozór zbliżeniowy lub mobilny stosowany jest przy poszczególnych środkach karnych i zabezpieczających.
Warto odnotować, iż orzekanie w sprawach dotyczących wykonania kar w systemie dozoru elektronicznego należy sądu penitencjarnego, podobnie jak nadzór nad ich wykonywaniem. Sądem penitencjarnym jest zasadniczo sąd okręgowy właściwy dla miejsca pobytu skazanego. Czynności związane tymczasem z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania SDE, w tym dodatkowo nałożonych na skazanego obowiązków, wykonuje sądowy kurator zawodowy.
Czym są środki techniczne służące do wykonywania SDE?
Dozór elektroniczny to jedno. Czym są natomiast owe środki techniczne służące do wykonywania dozoru elektronicznego? Na myśl przychodzi nam tutaj co do zasady „bransoletka”, czyli nadajnik pozwalający zlokalizować skazanego. Środków tych jest przy tym więcej, a składają się na niego centrala monitorowania; system teleinformatyczny, za pomocą którego przetwarzane są informacje związane z wykonywaniem kar w systemie dozoru elektronicznego; przedmiotowy nadajnik oraz rejestratory.
Z perspektywy skazanego najistotniejsze znaczenie ma oczywiście nadajnik oraz rejestrator. Nadajnik jest to urządzenia radiowe w postaci bransoletki zakładanej najczęściej na nogę, które wysyła sygnały do centrali monitorowania oraz rejestratorów. Na tej podstawie ustalane jest aktualne miejsce pobytu skazanego. Co istotne, wszelkie próby usunięcia nadajnika są odnotowywane i wysyłane do rejestratora i centrali monitorowania. Rejestrator jest to tymczasem urządzenie instalowane w miejscu pobytu skazanego, które odbiera sygnał z nadajnika i przekazuje go do centrali monitorowania (prowadzonej przez Służbę Więzienną). Może on także pełnić funkcję komunikacyjną między skazanym a podmiotem dozorującym. Co do zasady zasięg rejestratora wynosi 200 m, niemniej wszystko uzależnione jest de facto od lokalnych warunków.
Zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w SDE
Kara pozbawienia wolności może być wykonywana przez skazanego w systemie dozoru elektronicznego na podstawie zezwolenia sądu penitencjarnego. Jakie przesłanki muszą być spełnione, aby sąd wydał zgodę? Zgodnie z art. 43la Kodeksu karnego wykonawczego (k.k.w.):
„§ 1. Sąd penitencjarny może udzielić skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:
1) wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego;
2) jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary;
3) skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
4) osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, o której mowa w art. 43h § 3;
5) odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, o których mowa w art. 43h § 1.
§ 2. Skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.
§ 3. Skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.”
Część przesłanek ma tym samym sztywny charakter, część jest uznaniowa. Ocenna jest przede wszystkim kwestia realizacji celów kary (§ 1 pkt 2) oraz postawa skazanego (§ 2 i § 3). W pozostałych przypadkach jest to już kwestia „zero-jedynkowa”: albo kara pozbawienia wolności nie przekracza 1,5 roku, albo przekracza; albo skazany ma stałe miejsce pobytu, albo nie; warunki techniczne są spełnione, albo nie; wreszcie – osoby współzamieszkujące ze skazanym wyraziły zgodę, albo nie. W tym ostatnim wypadku zaznaczyć niemniej trzeba, że brak zgody nie będzie stanowił przeszkody dla SDE, jeżeli wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego nie będzie się wiązać się z nadmiernymi trudnościami dla osoby, która nie wyraziła zgody. Sytuacja taka może mieć przykładowo miejsce, gdy skazany z rodziną mieszka w przestronnym domu jednorodzinnym.
Kara pozbawienia wolności, czyli…
Zgodnie z wcześniejszymi uwagami, dozór elektroniczny może znaleźć zastosowanie nie tylko do głównej kary pozbawienia wolności, która orzeczona została w stosunku do sprawcy w wyroku skazującym. Jak wynika bowiem z art. 43lb k.k.w., Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się także do skazanego, wobec którego orzeczono zastępczą karę pozbawienia wolności za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe lub karę pozbawienia wolności orzeczoną w warunkach, o których mowa w art. 37b lub w art. 87 § 2 Kodeksu karnego.
Zastępcza kara pozbawienia wolności to kara orzeczona w miejsce wymierzonej sprawcy kary ograniczenia wolności lub grzywny, w sytuacji gdy ta kara nie została wykonana. Kara pozbawienia wolności z art. 37b k.k. jest to natomiast kara główna orzeczona w wymiarze do 3 lub 6 miesięcy obok kary ograniczenia wolności, którą skazany odbywa w pierwszej kolejności. W art. 87 § 2 k.k. mowa jest z kolei o takiej mieszanej karze łącznej, gdzie łączna kara pozbawienia wolności także nie może przekraczać 6 miesięcy.
Dozór elektroniczny może jednocześnie znaleźć zastosowanie to „klasycznej” kary łącznej pozbawienia wolności, nie orzekanej obok kary ograniczenia wolności. Kara łączna nie może przy tym przekraczać 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. W miejscu tym zwrócić należy jednak uwagę na art. 43li k.k.w., który stanowi:
„W przypadku objęcia wyrokiem łącznym kary pozbawienia wolności wykonywanej w systemie dozoru elektronicznego sąd penitencjarny z urzędu uchyla zezwolenie na odbycie tej kary w tym systemie, co nie stoi na przeszkodzie jednoczesnemu udzieleniu zezwolenia na odbycie kary łącznej pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli zachodzą warunki określone w art. 43la § 1.”
Aby sąd penitencjarny udzielił ponownej zgody na dozór elektroniczny, nie tylko muszą być spełnione przesłanki SDE. Musi być zarazem złożony ponowny wniosek o udzielenie zezwolenia, gdyż – o czym niżej – sąd nie działa w tym zakresie z urzędu.
Wniosek o SDE
Postępowanie o udzielenie skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego wszczynane jest zawsze na wniosek. Wniosek o dozór elektroniczny może złożyć skazany oraz jego obrońca, jak również prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego. Wniosek o dozór elektroniczny składa się na piśmie wraz z uzasadnieniem do właściwego sądu penitencjarnego.
Decyzja dotycząca SDE powinna być wydana w terminie 30 dni od wpływu wniosku. Jakkolwiek jest to tylko termin instrukcyjny dla sądu, tak w praktyce wnioski te są w rzeczy samej szybko rozpoznawane. Jest to podyktowane przede wszystkim istotą postępowania, gdzie chodzi o zmianę sposobu wykonania prawomocnego już orzeczenia w przedmiocie kary pozbawienia wolności. Jeżeli jednak wniosek o dozór elektroniczny dotyczy skazanego, który odbywa już karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym, posiedzenie sądu penitencjarnego odbywa się w miejscu pobytu skazanego.
Postępowanie o udzielenie zgody na dozór elektroniczny
Zanim zostanie wydane postanowienie o udzieleniu skazanemu zezwolenia na dozór elektroniczny, sąd penitencjarny ma obowiązek zweryfikować warunki techniczne w miejscu stałego pobytu skazanego. Weryfikacją tą zajmuje się zasadniczo podmiot dozorujący, który przekazuje następnie informację do sądu. Co istotne, jeśli warunki techniczne stoją na przeszkodzie udzieleniu zezwolenia na dozór elektroniczny, wniosek o SDE pozostawia się bez rozpoznania.
Przed wydaniem postanowienia o udzieleniu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego sąd powinien wysłuchać skazanego, ewentualnie – jeśli w sprawie został ustanowiony obrońca – obrońcę skazanego. Obowiązek ten jest niezależny od tego, czy wniosek o SDE został złożony przez samego skazanego (jego obrońcę) czy inny podmiot. Jeżeli wniosek pochodzi od sądowego kuratora zawodowego, sąd powinien wysłuchać dodatkowo kuratora.
Postanowienie o SDE
Zgodnie z art. 43lh k.k.w.:
„§ 1. W postanowieniu o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego sąd penitencjarny:
1) określa miejsce, czas, rodzaj lub sposób wykonywania nałożonych obowiązków oraz rodzaj podlegających zainstalowaniu środków technicznych;
2) wyznacza termin i określa sposób zgłoszenia przez skazanego podmiotowi dozorującemu gotowości do zainstalowania rejestratora stacjonarnego lub przenośnego lub nadajnika.”
Miejscem wykonania dozoru elektronicznego jest z założenia lokal, w którym skazany ma miejsce stałego pobytu i będzie fizycznie przebywał. Czas wykonania dozoru obejmuje zarazem przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, kiedy skazany powinien przebywać w miejscu wykonywania dozoru. Jest to ściśle połączone z dziennym i tygodniowym harmonogramem odbywania kary, określającym przedziały czasu, kiedy skazany może przebywać poza tym miejscem. Wszystko to powinno być zawczasu uregulowane. O obowiązkach skazanego mowa będzie tymczasem w dalszej części wpisu.
Odrębnym obowiązkiem sądu jest wyznaczenie terminu i określenie sposobu zgłoszenia podmiotowi dozorującemu gotowości skazanego do zainstalowania rejestratora i nadajnika. Termin ten nie może być dłuższy niż 24 godziny od ogłoszenia lub doręczenia skazanemu postanowienia o rozpoczęciu dozoru elektronicznego bądź – w przypadku skazanego odbywającego już karę pozbawienia wolności w więzieniu – od zwolnienia skazanego z zakładu karnego.
Zażalenie na postanowienie o SDE
Skazanemu i jego obrońcy przysługują zażalenie zarówno na postanowienie o udzieleniu zezwolenia na dozór elektroniczny, jak również na odmowę udzielenia zezwolenia. Sąd penitencjarny powinien niezwłocznie przekazać zażalenie wraz z aktami sprawy do sądu odwoławczego, który winien je rozpoznać w terminie 7 dni od przekazania.
Jak wynika z art. 43ll k.k.w., w przypadku odmowy udzielanie zezwolenia na dozór elektroniczny ponowny wniosek skazanego lub jego obrońcy tylko wtedy zostanie rozpoznany, gdy będzie złożony po upływnie co najmniej 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o odmowie.
Obowiązki i prawa skazanego w związku z SDE
Podstawowym obowiązkiem skazanego związanym z wykonywaniem kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest zgłoszenie gotowości do instalacji środków technicznych. Powinno to nastąpić w terminie i w sposób, które zostały określone w postanowieniu o udzieleniu zgody na SDE.
Pozostałe obowiązki skazanego dostały wymienione w art. 43n k.k.w. Jak wynika z § 1 wskazanego przepisu:
„Skazany, wobec którego wykonywany jest dozór elektroniczny, ma obowiązek:
1) nieprzerwanie nosić nadajnik;
2) dbać o powierzone mu środki techniczne, w tym zwłaszcza chronić je przed utratą, zniszczeniem, uszkodzeniem lub uczynieniem niezdatnymi do użytku, oraz zapewniać ich stałe zasilanie energią elektryczną;
3) udostępniać podmiotowi dozorującemu powierzone środki techniczne do kontroli, naprawy lub wymiany na każde żądanie tego podmiotu, w tym również umożliwiając pracownikom tego podmiotu wejście do pomieszczeń, w których skazany przebywa, lub na nieruchomość stanowiącą jego własność lub będącą w jego zarządzie;
4) udzielać prezesowi sądu lub upoważnionemu sędziemu, sądowemu kuratorowi zawodowemu, podmiotowi dozorującemu i podmiotowi prowadzącemu centralę monitorowania wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary i wykonywania nałożonych obowiązków oraz stawiać się na wezwania sędziego i kuratora.”
Z przepisu § 2 wynika w dalszej kolejności, że:
„Skazany, wobec którego wykonywany jest dozór stacjonarny, ma ponadto obowiązek:
1) pozostawać we wskazanym przez sąd miejscu w wyznaczonym czasie;
2) odbierać połączenia przychodzące do rejestratora stacjonarnego;
3) umożliwiać sądowemu kuratorowi zawodowemu wejście do mieszkania lub na nieruchomość, gdzie zainstalowano rejestrator;
4) udzielać osobom upoważnionym, na ich żądanie, wyjaśnień, o których mowa w § 1 pkt 4, również przy użyciu rejestratora stacjonarnego.”
Obowiązek pozostawania we wskazanym przez sąd miejscu w wyznaczonym czasie
Kluczowym obowiązkiem skazanego, który pociąga za sobą dozór elektroniczny, jest rzecz jasna obowiązek pozostawania we wskazanym przez sąd miejscu w wyznaczonym czasie. Mamy tu bowiem do czynienia z karą pozbawienia wolności, acz wykonywaną w inny sposób niż pobyt w więzieniu. Skazany nie ma tym samym możliwości swobodnego poruszania się, a musi trzymać się wyznaczonego harmonogramu.
O czym była już wcześniej mowa, w postanowieniu o udzieleniu zgody na SDE określa się przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo się oddalić z miejsca stałego pobytu lub innego wskazanego miejsca. Może to mieć miejsce w celu:
- świadczenia pracy;
- wykonywania praktyk religijnych lub korzystania z posług religijnych;
- sprawowania opieki nad osobą małoletnią, osobą niedołężną lub chorą;
- kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej;
- korzystania z urządzeń lub zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych;
- komunikowania się z obrońcą,
- utrzymywania więzi z rodziną lub innymi bliskimi osobami;
- korzystania z opieki medycznej lub udziału w terapii;
- dokonania niezbędnych zakupów.
Co wymaga podkreślenia, łączny okres oddalenia się skazanego z miejsca wykonywania kary nie może jednak przekraczać 12 godzin dziennie.
Dozór elektroniczny a praca
Niewątpliwym walorem wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest możliwość wykonywania pracy zarobkowej w warunkach wolnościowych. Jak wynika z wcześniejszych uwag, w postanowieniu o udzieleniu zgody na SDE sąd określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, kiedy skazany może się oddalić z miejsca wykonywania kary. Takim uzasadnionym wyjściem jest przede wszystkim świadczenie pracy. Wraz z wnioskiem o SDE warto od razu przedłożyć harmonogram wykonywania kary, uwzględniający czas pracy.
Godzi się zaznaczyć, że dozór elektroniczny i praca wtedy idą w parze, gdy skazany ma względnie stałe miejsce i czas pracy. Zwłaszcza w przypadku własnej działalności gospodarczej, wymagającej nagłej zmiany miejsca pobytu, dozór elektroniczny może się okazać problemem, narażając skazanego na ciągłe problemy dotyczące wywiązywania się z obowiązku pozostawania we wskazanym miejscu w wyznaczonym czasie.
Dodatkowe obowiązki nakładane na skazanego
Udzielając zezwolenia na dozór elektroniczny, sąd penitencjarny może nałożyć na skazanego dodatkowe obowiązki, o których mowa w art. 72 Kodeksu karnego. W rachubę wchodzą tu zatem następujące obowiązki:
- informowania sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby,
- przeproszenia pokrzywdzonego,
- wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby,
- wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania się do zawodu,
- powstrzymania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających,
- poddania się terapii uzależnień,
- poddania się terapii, w szczególności psychoterapii lub psychoedukacji,
- uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych,
- powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach,
- powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób,
- opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym,
- innego stosownego postępowania w okresie próby, które może zapobiec popełnieniu ponownie przestępstwa.
Jeżeli przemawiałyby za tym względy wychowawcze, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego sąd penitencjarny może ustanawiać, rozszerzać lub zmieniać przedmiotowe obowiązku lub zwolnić od nich skazanego (za wyjątkiem obowiązku przeproszenia pokrzywdzonego).
Zmiana warunków wykonywania kary w SDE
Zmiana warunków dozoru elektronicznego w trakcie wykonywania kary nie jest co do zasady wykluczona. Może to przy tym nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami. Zmianie może ulec przede wszystkim miejsce wykonywania dozoru. Powodem do tego będzie przykładowo rozwód i zmiana przez skazanego miejsca stałego pobytu.
Zmiana może przy tym obejmować ustalone przez sąd przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany może opuszczać miejsce wykonywania kary. Będzie to uzasadnione przede wszystkim zmianą miejsca pracy bądź poważną chorobą członka rodziny, rodzącą konieczność dodania „nowej pozycji” w harmonogramie. W nagłych przypadkach zmiany mogą być wprowadzane przez sądowego kuratora zawodowego, niemniej ostatecznie i tak muszą być zaakceptowane przez sąd.
Zezwolenie na czasowe opuszczenie miejsca wykonywania dozoru stacjonarnego
Odrębnej uwagi wymaga art. 43p § 1 k.k.w., zgodnie z którym
„W przypadkach szczególnie ważnych dla skazanego, uzasadnionych względami zdrowotnymi, rodzinnymi lub osobistymi, sądowy kurator zawodowy może zezwolić skazanemu na opuszczenie miejsca wykonywania dozoru stacjonarnego na okres nieprzekraczający jednorazowo 7 dni, w miarę potrzeby w asyście osoby najbliższej lub osoby godnej zaufania, niezwłocznie informując o tym prezesa sądu, upoważnionego sędziego lub sędziego penitencjarnego i wprowadzając tę informację do systemu komunikacyjno-monitorującego.”
Zezwolenie to może być cofnięte, gdy ujawnią się okoliczności uzasadniające obawę, że skazany może naruszyć porządek prawny w okresie zezwolenia.
Przerwa w wykonaniu kary
Dozór elektroniczny nie wyklucza możliwości ubiegania się o przerwę w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Przerwa można być udzielona, jeżeli przemawiają za tym ważne względy zdrowotne lub osobiste po stronie skazanego. Liczona jest ona natomiast od usunięcia przez podmiot dozorujący choćby jednego ze środków technicznych niezbędnych do wykonywania dozoru a ponownym założeniem lub zainstalowaniem wszystkich stosowanych środków technicznych.
Sąd penitencjarny może odwołać przerwę, gdy ustała przyczyna, dla której została ona zarządzona, lub gdy skazany nie korzysta z przerwy zgodnie z deklarowanym celem, bądź też – gdy rażąco narusza porządek prawny.
Odinstalowanie rejestratora stacjonarnego lub usunięcie nadajnika
Wreszcie, w sytuacji niecierpiącej zwłoki, z uwagi na zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego, sądowy kurator zawodowy może wyrazić zgodę na odinstalowanie rejestratora stacjonarnego lub usunięcie nadajnika. W terminie 7 dni rejestrator lub nadajnik muszą być ponownie zainstalowane, a jeżeli nie jest to możliwe – wszczynana jest procedura udzielania przerwy w wykonywaniu kary.
Zakończenie dozoru elektronicznego
Dozór elektroniczny może być zakończony z różnych przyczyn. Zasadniczą jest oczywiście uznanie kary za wykonaną. Następuje to z dniem określonym w postanowieniu o udzieleniu zezwolenia na dozór elektroniczny jako koniec wykonywania tego dozoru. Uznanie kary za wykonaną nie będzie jednak miało miejsca wtedy, gdy sąd uchylił zezwolenie na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.
Zgodnie z art. 43zaa k.k.w.:
„§ 1. Sąd penitencjarny uchyla zezwolenie na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli:
1) skazany nie zachowa wyznaczonego terminu na zgłoszenie upoważnionemu podmiotowi dozorującemu gotowości, o której mowa w art. 43m § 1, albo uchyla się od niezwłocznego zainstalowania przez podmiot dozorujący rejestratora lub od założenia nadajnika;
2) skazany, odbywając karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, naruszył porządek prawny, w szczególności popełnił przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, lub uchyla się od wykonania obowiązków związanych z dozorem elektronicznym lub innych nałożonych obowiązków, orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku;
3) odwołano przerwę w wykonaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego z powodu innego niż ustanie przyczyny, dla której przerwa została udzielona;
4) skazany w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego został osadzony w zakładzie karnym w związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie.”
W wyjątkowych przypadkach sąd penitencjarny może jednak odstąpić od uchylenia zezwolenia. Na postanowienie o uchyleniu zezwolenia przysługuje zażalenie, w ramach którego warto powalczyć o dalszy dozór elektroniczny.
Uchylenie dozoru elektronicznego
Jeżeli dozór elektroniczny został jednak uchylony, sąd penitencjarny będzie orzekał o tym, w jakim zakresie karę pozbawienia wolności należy uznać za wykonaną, zaliczając okres objęty systemem dozoru elektronicznego na poczet kary. Sąd poleca jednocześnie doprowadzić skazanego do zakładu karnego.
Co istotne, w myśl art. 43zae k.k.w. w razie uchylenia zezwolenia na odbycie przez skazanego kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego ponowne udzielenie zezwolenia na odbycie kary w tym systemie jest niedopuszczalne w tej samej sprawie.
Dozór elektroniczny – podsumowanie
W ramach podsumowania powyższym rozważań, wskazać należy, że dozór elektroniczny stanowi niezwykle atrakcyjną alternatywę dla więzienia w przypadku krótkoterminowej kary pozbawienia wolności. W zależności od okoliczności danej sprawy, harmonogram wykonywania SDE może stanowić realny kompromis pomiędzy karą a normalnym trybem życia. Wniosek o SDE warto zatem rozważyć.