Z dnem 1 stycznia 2019 r. prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe przekształca się w prawo własności tych gruntów. Grunty, które podlegają przekształceniu muszą być zabudowane budynkami:
- mieszkalnymi jednorodzinnymi;
- mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne;
- mieszkalnymi jednorodzinnymi lub mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.
Na współwłasność grunt otrzymają nie tylko właściciele lokali w przypadku budynków wielorodzinnych, ale również właściciele lokali handlowych i usługowych.
Najpóźniej w ciągu roku od przekształcenia użytkowania wieczystego na adres współużytkowników wieczystych wysłane zostanie zaświadczenie o przekształceniu. We wskazanym zaświadczeniu znajdować się będzie informacja jakiej nieruchomości dotyczy, na czyją własności przechodzi, ile wynosi opłata przekształceniowa i przez jaki okres trzeba będzie ją płacić. Na wystawienie wskazanego zaświadczenie trzeba będzie czekać maksymalnie 12 miesięcy, zaś na wniosek właściciela urząd musi wydać zaświadczenie w ciągu 4 miesięcy. Kopia zaświadczenia przesłana zostanie przez urząd również do właściwego sądu wieczystoksięgowego w ciągu 14 dni.
Za przekształcenie w prawo własności w prawo własności trzeba będzie jednak uiścić stosowną opłatę, którą trzeba będzie wnosić opłatę roczną przez 20 lat, do 31 marca każdego roku. Nie później niż 14 dni przed dniem, kiedy należy wnieść opłatę, będzie można jednak złożyć wniosek o rozłożenie opłaty na raty lub ustalić inny termin jej termin jej wniesienia, który jednak nie może przekraczać danego roku kalendarzowego.
Wysokość opłaty rocznej będzie odpowiadała wysokości opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste obowiązującej w dniu przekształcenia. Opłata może być waloryzowana przez samorządy, ale tylko przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez GUS. Waloryzacja będzie mogła następować nie częściej niż raz na 3 lata. Będzie istniała również możliwość wcześniejszego uiszczenia całej opłaty, co wiązać się będzie z bonifikatą ze strony Skarbu Państwa. Osoby, które zdecydują się zapłacić całą 20 – letnią opłatę jednorazowo w pierwszym roku obowiązywania ustawy będzie ona wynosiła aż 60%. Z upływem każdego roku, wysokość bonifikaty ulegać będzie obniżeniu z każdym rokiem o 10 %, aż do 2024 r. kiedy bonifikata wynosić będzie 10%. Upusty wynikające z ustawy dotyczyć będą tylko gruntów Skarbu Państwa. Dla nieruchomości komunalnych to od władz gminy należeć będzie decyzja czy zechcą je wprowadzić.
Użytkownicy wieczyści z niskimi dochodami nadal będą mogli korzystać z 50% bonifikaty z opłacie przekształceniowej, jeśli miesięczny dochód członka gospodarstwa domowego nie przekracza połowy przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzedzającym rok, za który opłata ma być wnoszona. Jeśli w czasie trwania obowiązku uiszczania opłaty przekształceniowej, nieruchomość zostanie sprzedana obowiązek zapłaty przechodzi na kolejnego właściciela.