Jednym ze środków karnych, które mogą zostać orzeczone w wyroku skazującym za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, jest zakaz prowadzenia pojazdów na okres od roku do 15 lat. Jednak jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem narkotyków lub zbiegł z miejsca zdarzenia sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata. Sąd może orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów, jeśli osoba prowadziła pojazd mechaniczny pod wpływem środków odurzających lub w stanie nietrzeźwości i była wcześniej prawomocnie skazana za:
- prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego;
- sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa możliwości wystąpienia lub doprowadzenie do wystąpienia katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach jeśli przestępstwo zostało popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających;
- naruszenie, chociażby nieumyślnie, zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, co doprowadziło do wypadku w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała jeśli przestępstwo zostało popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających.
Sąd może również orzec dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jeśli w czasie obowiązywania poprzednio orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo, sprawca prowadził pojazd w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających.
Istnieje jednak możliwość skrócenia obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów. Zgodnie z brzmieniem art. 182a Kodeksu Karnego Wykonawczego (dalej jako k.k.w.), jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, zaś w przypadku dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów przez okres co najmniej 10 lat, sąd może orzec o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową. Tym samym osoba wobec, której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, będzie mogła prowadzić pojazdy wyposażone w blokady alkoholowe.
Sąd może zatem orzec o dalszym wykonywaniu zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, jeżeli postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Sąd badając wskazane okoliczności sprawdza przede wszystkim czy sposób życia skazanego pozwala na przyjęcie, iż skazanie odniosło w stosunku do pozytywny skutek i swoim zachowaniem pokazuje, iż będzie przestrzegał porządku prawnego.
Wniosek składa się do Sądu, który w I Instancji wydał wyrok skazujący (nie jest zatem istotne czy wnoszona była apelacja czy też nie). Wniosek o dalsze wykonywanie środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową nie podlega opłacie. We wniosku wskazać należy wyrok na mocy, którego nastąpiło orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – podać należy dane pozwalając na identyfikację wyroku, tj. oznaczenie Sądu, który wydał wyrok, sygnaturę sprawy oraz dzień wydania wyroku. We wniosku podać należy również dzień, od którego prawo jazdy zostało zatrzymane lub dzień, w którym nastąpiło oddanie prawa jazdy uprawnionemu organowi – od dnia tego bowiem zaczyna liczyć się termin obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Nie należy zakłamywać rzeczywistości wskazując przedmiotowy dzień! Sąd nie będzie polegał jedynie na danych zawartych we wniosku – zwróci się bowiem o akta sprawy „pierwotnej” w celu potwierdzenia informacji zawartych we wniosku. W uzasadnieniu pisma skierowanego do Sądu warto wskazać również na okoliczności, które przemawiają za udzieleniem przez Sąd zezwolenia na prowadzenie auta wyposażonego w blokadę alkoholową np. tryb życia; odległość miejsca zamieszkania od miejsca pracy; podjęcie pracy, w której wymagane jest posiadanie prawa jazdy; konieczność dojazdu na zabiegi medyczne lub dowożenia dzieci na zajęcia.
Warto wnieść również o przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez kuratora w miejscu zamieszkania wnioskodawcy. Kurator przeprowadzając wywiad ustali dotychczasowy sposób życia oskarżonego oraz dokładne informacje o środowisku skazanego, w tym o środowisku rodzinnym, zawodowym oraz informacje o jego stanie majątkowym i źródłach dochodu. Kurator dążył będzie również do ustalenia informacji dotyczących stanu zdrowia oskarżonego, nadużywaniu przez niego m.ni. alkoholu, środków odurzających.
Po otrzymaniu wniosku przez Sąd oraz ewentualnym zleceniu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego przez kuratora, wyznaczony zostanie termin posiedzenia. Obecność na posiedzeniu wnioskodawcy nie jest obowiązkowa, jednakże jeśli pojawi się on w Sądzie będzie miał możliwość szerszej wypowiedzi o podstawach złożonego wniosku oraz okolicznościach przemawiających za jego uwzględnieniem. Wnioskodawca poinformowany zostanie przez Sąd o terminie posiedzenia listownie, z odpowiednim wyprzedzeniem. Sąd orzeka w przedmiocie wniosku postanowieniem, które może być zaskarżone w ciągu 7 dni od momentu jego ogłoszenia, jeśli skarżący był przy tym obecny, lub od momentu jego doręczenia jeśli skarżącego na ogłoszeniu nie było. Postanowienie takie, w przypadku uwzględnienia wniosku przez Sąd, może zostać również zaskarżone przez Prokuratora na niekorzyść skazanego. Zażalenie wnosi się do Sądu II Instancji, za pośrednictwem Sądu I Instancji, który wydał zaskarżone orzeczenie.
W przypadku negatywnego rozstrzygnięcia, w kodeksie brak jest uregulowań wskazujących na odstęp czasowy jaki należy zachowań by możliwe było złożenia kolejnego wniosku. Należy jednak pamiętać, iż składanie wniosków „jeden po drugim” może mijać się z celem – jeśli Sąd za pierwszym razem ocenił, iż brak jest okoliczności zezwalających na wydanie postanowienia o zakazie prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, raczej nie znajdzie takich podstaw w przypadku wniosku złożonego w niedługi czas potem.
W przypadku wydania postanowienia o dalszym wykonywaniu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych niewyposażonych w blokadę alkoholową, Sąd przesyła z urzędu odpis prawomocnego postanowienia do wydziału komunikacji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania skazanego. Kierowca powinien zaś zgłosić się do wskazanego wydziału komunikacji po dokument prawa jazdy, jeśli zakaz wydany został na okres do roku lub też po skierowanie na kontrolny egzamin na prawo jazdy, jeśli zakaz orzeczony został na okres dłuższy niż rok. Po odebraniu skierowania na egzamin kontrolny, kierowca winien się udać się do Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w celu zapisania się na egzamin kontrolny na prawo jazdy i zdanie części teoretycznej i praktycznej. Kierowca będzie również zobowiązany do przeprowadzania badań lekarskich. Zdanie egzaminu oraz przeprowadzenie badań, jest konieczne, gdyż po upływie okresu na jaki został orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, kierowca będzie mógł wystąpić o nowy dokument prawa jazdy (tym razem bez umieszczonych w nim informacji o ograniczeniach), bez konieczności powtarzania całej procedury.
Po zdaniu obydwu części egzaminu, kierowca otrzymuje prawo jazdy, w którym w rubryce nr 12 znajduje się informacja, iż może poruszać się jedynie samochodami wyposażonymi w blokadę alkoholową. Po otrzymaniu prawa jazdy, kolejnym krokiem kierowcy powinno być wyposażenie samochodu w stosowną blokadę – może ona zostać przez kierowcę zakupione lub też wypożyczona. Po zamontowaniu stosowanej blokady, kierowca powinien udać się do stacji diagnostycznej, która wydaje dokument potwierdzający przeprowadzenie stosowanego badania, który należy okazać w przypadku kontroli drogowej. Jak wszystkie urządzenia zamontowane w aucie oraz samo auta, blokada alkoholowa co roku musi podlegać kontroli – kalibracji. Należy pamiętać również, iż w przypadku założenia blokady alkoholowej te dostępne na rynku wymagają podczas jazdy od kierowcy by „potwierdzał”, iż prowadzi jako osoba trzeźwa poprzez dmuchnięcie, w przypadku zaś niepodjęcie przez kierowcą wskazanego działania blokada może spowodować zatrzymanie pojazdu.
Pamiętać należy również, iż w przypadku naruszenia przez skazanego w sposób rażący porządku prawnego w zakresie dotyczącym bezpieczeństwa w ruchu drogowego, w szczególności popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwa w komunikacji, sąd może orzec o uchyleniu sposobu wykonywaniu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych niewyposażonych w blokadę alkoholową. Wskazane postanowienie również może zostać zaskarżone.